გამჭვირვალობის სტანდარტები თბილისის სააპელაციო სასამართლოს მაგალითზე

სასამართლოს ვებგვერდზე განთავსებული ინფორმაცია

2013-2023 წლებში, დაახლოებით 10 წლის განმავლობაში თბილისის სააპელაციო სასამართლომ ჯამში 383 სიახლე გამოაქვეყნა, მათგან:

• პრესრელიზები/სიახლე - 198;
• საინტერესო გადაწყვეტილებები - 81 (ბოლო სიახლე - 2018 წლის 5 თებერვალი);
• სოციალური სასამართლოს კატეგორია - 6, რაც მოიცავს მხოლოდ 2015 წლიდან 2017 წლამდე პერიოდს; (ბოლო სიახლე - 2017 წლის 15 სექტემბერი);
• განგრძობადი განათლების კატეგორია - 69 (ბოლო სიახლე - 2019 წლის 6 თებერვალი);
• სასამართლოში ტურის კატეგორია - 29 (ბოლო სიახლე - 2018 წლის 7 დეკემბერი).

198 პრესრელიზი/სიახლე:

• 2013 წელს – 4
• 2014 წელს – 62
• 2015 წელს – 41
• 2016 წელს – 19
• 2017 წელს – 28
• 2018 წელს – 9
• 2019 წელს – 5
• 2020 წელს – 4
• 2021 წელს – 5
• 2022 წელს – 6 (აქედან 3 სამძიმარს ეხება)
• 2023 წლის აპრილამდე - 15

81 საინტერესო გადაწყვეტილება:

• 2013 წელი - 3
• 2014 წელი - 21
• 2015 წელი - 18
• 2016 წელი - 8
• 2017 წელი - 28
• 2018 წელი - 3
• 2019 წელი - 0
• 2020 წელი - 0
• 2021 წელი - 0
• 2022 წელი - 0
• 2023 წელი, აპრილის მდგომარეობით - 0

6 სიახლე – სოციალური სასამართლო:

• 2013 წელს – 0
• 2014 წელს – 0
• 2015 წელს – 1
• 2016 წელს – 1
• 2017 წელს – 4
• 2018 წელს – 0
• 2019 წელს – 0
• 2020 წელს – 0
• 2021 წელს – 0
• 2022 წელს – 0
• 2023 წელი (აპრილამდე) – 0

69 სიახლე – განგრძობადი განათლება:

• 2013 წელს - 4
• 2014 წელს - 26
• 2015 წელს - 18
• 2016 წელს - 5
• 2017 წელს - 8
• 2018 წელს - 7
• 2019 წელს - 1
• 2020 წელს - 0
• 2021 წელს - 0
• 2022 წელს - 0
• 2023 წელი (აპრილამდე) - 0

29 სიახლე – სასამართლო ტური:

• 2013 წელი – 0 სიახლე – სასამართლო ტური;
• 2014 წელი – 0 სიახლე – სასამართლო ტური;
• 2015 წელი – 6 სიახლე – სასამართლო ტური;
• 2016 წელი – 11 სიახლე – სასამართლო ტური;
• 2017 წელი – 11 სიახლე – სასამართლო ტური;
• 2018 წელი – 1 სიახლე – სასამართლო ტური;
• 2019 წელი – 0 სიახლე – სასამართლო ტური;
• 2020 წელი – 0 სიახლე – სასამართლო ტური;
• 2021 წელი – 0 სიახლე – სასამართლო ტური;
• 2022 წელი – 0 სიახლე – სასამართლო ტური;
• 2023 წელი (აპრილამდე) – 0 სიახლე – სასამართლო ტური.

თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ვებგვერდზე 2013 წლიდან გამოქვეყნებული სიახლეების სტატისტიკა უფრო და უფრო კლებულობს. ყველაზე კრიტიკული 2018 და 2022 წლებია, ვინაიდან ამ პერიოდის განმავლობაში სიახლის სახით ყველაზე მცირე სიახლე (სულ 41) განთავსდა.

თითქმის 10 წლის განმავლობაში, მითუმეტეს კი სააპელაციო სასამართლოსთვის, ვებგვერდზე გამოქვეყნებული ინფორმაცია ძალზედ მწირია, რაც სასამართლოს ღიაობასა და გამჭვირვალობაზე არ მეტყველებს.

გაურკვეველია, რა პრინციპით ირჩევს სასამართლო ვებგვერდზე გამოსაქვეყნებელ ინფორმაციას საქმეთა/გადაწყვეტილებების შესახებ. ამ კუთხით უნდა აღინიშნოს, რომ უდიდესი ნაწილი სისხლის სამართლის საქმეებზე მოდის, უფრო დეტალურად:

• 50%-ზე მეტი სისხლის სამართლის საქმეები;
• 50%-ზე ნაკლები სამოქალაქო საქმეები;
• რაც შეეხება ადმინისტრაციულ საქმეს, ამასთან დაკავშირებით მხოლოდ 1 გადაწყვეტილების შესახებ არის ვებგვერდზე ინფორმაცია განთავსებული.

თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ვებგვერდზე მოცემული სხვა სახის ინფორმაცია

აღსანიშნავია ისიც, რომ თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ვებგვერდზე მოსამართლეების რაოდენობის შესახებ გამოქვეყნებულია ორი ურთიერთგამომრიცხავი ინფორმაცია.

მაგალითად, მოსამართლეების შესახებ შეჯამებულ ინფორმაციაში ვკითხულობთ, რომ სასამართლოს შემადგენლობაშია 75 მოსამართლეა, სიის და იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს მონაცემების მიხედვით კი 74 მოსამართლეა.

 
მოსამართლეების შემთხვევაში მითითებული არ არის მათი ბიოგრაფიის ბმული. გარდა ამისა, მოსამართლის თანაშემწის შესახებ ინფორმაცია მითითებულია ყველა მოსამართლის გასწვრივ, გარდა თავმჯდომარისა. კერძოდ, თბილისის სააპელაციო სასამართლოს თავმჯდომარის, მიხეილ ჩინჩალაძის თანაშემწის შესახებ ინფორმაცია არ არის განთავსებული. 

სხვა ინფორმაცია

საინტერესოა, ასევე, ვებგვერდის აუდიო, ვიდეო და ფოტო მასალა, რომელიც დაახლოებით 10 წელია არ განახლებულა.

• განთავსებულია 6 ვიდეო, რომლებიც 2012-2013 წლებშია ატვირთული;
• ფოტოგალერეა ბოლოს 2014 წელს განახლდა;
• აუდიო გალერეაში კი არის მხოლოდ ერთი მასალა და თარიღდება 2013 წლით. ატვირთულია გადაცემა – კანონი, სტუმარი: ვალერი ცერცვაძე (თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ყოფილი თავმჯდომარე).

2015 წლიდან ვებგვერდზე არ განთავსებულა გამოცემებიც, თუმცა იქამდე გამოქვეყნებულია გამოცემები საერთაშორისო სტანდარტების, გადაწყვეტილებებისა თუ დასკვნების შესახებ. ასეთივე მდგომარეობაა ვებგვერდზე ბროშურების განთავსებაზეც - 2015 წლიდან ამ მხრივ ვებგვერდი არ განახლებულა.

პრესსამსახურის ნაწილში თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ვებგვერდზე ვკითხულობთ, რომ „მედიასთან ურთიერთობის უფლებამოსილება, სასამართლო გადაწყვეტილებების განმარტებასთან დაკავშირებით, გააჩნია მხოლოდ სასამართლოს თავმჯდომარეს, სპიკერ-მოსამართლესა და პრესმდივანს.“ აღსანიშნავია, რომ თბილისის სააპელაციო სასამართლოს თავმჯდომარე, სპიკერი-მოსამართლე თუ პრესმდივანი (ამ უკანასკნელის შესახებ ინფორმაცია არ იძებნება ვებგვერდზე), რამდენად ახორციელებენ ამ უფლებამოსილებას უცნობია, რადგამ მათ  მიერ გამართული ბრიფინგების შესახებ ინფორმაცია ინტერნეტ-სივრცეში არ იძებნება. 

უნდა აღინიშნოს, რომ დაინტერესებული პირისთვის სასამართლოს ვებგვერდზე ხელმისაწვდომია სარჩელისა და შესაგებლის ფორმები. განთავსებულია, ასევე, განცხადების ფორმა საჯარო ინფორმაციის მოთხოვნის შესახებ და ადმინისტრაციული საჩივრის ფორმა, ასევე – არასასარჩელო ფორმები სამოქალაქო საქმეებზე.

რაც შეეხება სტატისტიკურ მონაცემებს – გამოქვეყნებულია მონაცემები სამივე კატეგორიის საქმეებზე, 2007 წლიდან 2022 წლამდე პერიოდის;ასევე - წლიური ანგარიშები, საჯარო ინფორმაციის მოთხოვნისა და გაცემის თაობაზე, 2013-2022 წლების მონაცემებით.

სასამართლოს გადაწყვეტილებები

რამდენიმე პრობლემას ვხვდებით გადაწყვეტილებების გამოქვეყნებასთან დაკავშირებით: 

• სასამართლოების ერთიან ბაზაში 2020 წლის აპრილიდან თბილისის სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილებები საერთოდ აღარ გამოქვეყნებულა. უნდა აღინიშნოს, რომ, ამ მხრივ, პრობლემურია სხვა სასამართლოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილებების გამოქვეყნების საკითხიც;
• თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ვებგვერდზე მითითებულ გადაწყვეტილებების გრაფაზე გადასვლისას ბოლო გამოქვეყნებული გადაწყვეტილება 2019 წელსაა მიღებული, უახლესი გადაწყვეტილებები განთავსებული არ არის;

თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ვებგვერდზე არ არის მითითებული სასამართლოების ერთიანი ბაზის ბმული, რომლის მეშვეობითაც, დაინტერესებული პირი მიიღებს ინფორმაციას სასამართლოს განრიგისა თუ გადაწყვეტილებების შესახებ, თუნდაც 2020 წლის მონაცემებით.

-----
courtwatch.ge-ს მიერ გავრცელებული და ვებგვერდზე გამოქვეყნებული მასალები წარმოადგენს „საქართველოს სასამართლოს გუშაგის“ საკუთრებას, მათი გამოყენებისას უნდა მიეთითოს „საქართველოს სასამართლოს გუშაგი“, როგორც წყარო.