ბატონო მოსამართლევ!

03.11.2023

ამ წერილს ჩემს დღიურში ვწერ. კლასელებმა მაჩუქეს დაბადების დღეზე. ისეთი ლამაზი ყდა აქვს - ვარდისფერი ფისოებითაა მოხატული და შიგნით პრიალა ფურცლები აქვს. 

როცა ვწერ, მგონია, რაღაცას ვაშავებ, რადგან ალბათ ასეთი დღიური კარგი ამბების დასაწერად გამოიგონეს. წერაც რთულია. გზადაგზა ჩემი სუნთქვა მესმის. ხელები მიკანკალებს და რაღაცნაირად მეკრუნჩხება. მარტო მე ვიცი ჩემი ამბები და როცა მეკითხებიან - „მომიყევი, რა მოხდაო“ - სიტყვები ყელთან გროვდებიან, ჯიუტდებიან და ზევით ამოსვლა უჭირთ. ამის ნაცვლად თითქოს შიგნით ბრუნდებიან და მუცელში იწყებენ მოძრაობას, ვედროში ჩაყრილი, სასიკვდილოდ განწირული მოფართხალე თევზებივით. მერე კი თითქოს დახოცილები ტივტივებენ. ეს ყველაფერი გულს მირევს. არ ვიცი, ეს როგორ ავხსნა. არ შემიძლია ამეებზე ლაპარაკი. 

პოლიციელი ისე მეკითხება რაღაცებს, თითქოს ეს ჩვეულებრივი ამბავია და ეს დღეც ჩვეულებრივი დღე იყოს. ვერ ვხვდები, როგორ შეუძლია ამ დროს თან რაღაცებს მეკითხებოდეს, თან კომპიუტერიდან თავაუწევლად ბეჭდავდეს და თან ვიღაცების ზარებს პასუხობდეს. 

ის ქალიც, მის გვერდით რომ ზის, სოციალური მუშაკი, სადღაც სივრცეში იყურება და ხშირად ამოწმებს საათს. სახლში შვილი თუ ელოდება. დროზე უნდა მივიდეს და ღვეზელი მოუმზადოს ან რამე. ახლა აქ როგორ მოვყვე ის, რისი თქმაც სიკვდილივითაა?! კი, სიკვდილივით. ბატონო მოსამართლევ, თქვენ ალბათ არ იცით, რომ ცოცხალი ადამიანიც შეიძლება იყოს მკვდარი. აი, ეს ახლა როგორ აგიხსნათ? ეს ხომ დაუჯერებელია?! 

რანაირად მოვყვე რა მემართებოდა როცა ბიძაჩემი ღამით, დაძინებულს, ოთახის კარს შემომიღებდა, საბნის ქვეშ ხელს შემოაცურებდა და... აქაც მიჭირს დავწერო, რას აკეთებდა. როგორ დავწერო, არ ვიცი. ზოგჯერ ისე ხდება, რომ სიტყვებით ვერ აღწერ, რაც გემართება. პირზე ხელს მაფარებდა. ისეთი საშინელი გასახსენებელია ის სუნი თითებზე, რომ ჰქონდა. არ ვიცი, ამ დროს მეძინებოდა თუ რა იყო, ხან სიზმარში მეგონა თავი, ხან კიდე ვხვდებოდი, რომ ეს სიზმარი არაა, მაგრამ ისევე ვერ ვიღებდი ხმას, როგორც ეს კოშმარულ სიზმარში იცის, გარბიხარ და ვერ გარბიხარ, ყვირი და ხმა არ გაქვს. ალბათ ამ დროს კარგავ იმ სიტყვებს, თქვენ რომ გჭირდებათ.
როცა ეს ამბავი დაიწყო, ექვსის ვიყავი. ახლა 12 წლის ვარ. ექვსი წელია, ვცხოვრობ სიბნელეში და სულ მარტო ვარ. ბიძაჩემი კი მთელი ეს დრო მე დამცინის. საშინელებებს მიკეთებს. მეუბნება, რომ ეს აღარ უნდა გავაკეთოთ - თითქოს მეც ვიყო თანამონაწილე. მაჩვენებს, როგორ სცემს ჩემს საყვარელ ძაღლს. როგორი ბრაზიანი სახით ჩეხს შეშას. ვერ ვხვდები ვინაა ჩემთვის, ვუყვარვარ თუ ვძულვარ. უნდა მიყვარდეს თუ მისი უნდა მეშინოდეს. რატომ მიკეთებს იმას, რასაც მიკეთებს? როგორ ახერხებს, რომ ვერასოდეს ვერავინ გვხედავს. როგორ შეუძლია, ზოგჯერ ნამდვილი ბიძასავით მომექცეს და ზოგჯერ რატომ მექცევა ასე? ვერ ვიპოვე სიტყვა, რომელიც ჰქვია იმას, რასაც მიკეთებს. ეს იმიტომ ხდება, რომ ცუდი გოგო ვარ, თუ იმიტომ, რომ კარგი ვარ და საყვარელი? ეს ცუდია, რაც ხდება თუ კარგია? რასაც სულ ვგრძნობ, ზიზღია. როცა თეფშზე საჭმელი მიდევს, მაშინვე მახსენდება ყველაფერი და გული მერევა. მკვდარი თევზების სუნი მაქვს სულ ცხვირში. დედაჩემი ვერ ამჩნევს, რომ საათობით ვიხეხავ კბილებს. ეს სუნი მინდა გავაქრო. ტანს ვიფუფქავ, როცა ვბანაობ, იმიტომ, რომ მინდა ის ლორწოიანი რაღაც მომშორდეს. ჩემი თავი მიყვარს კი არა და, მეზიზღება. ზოგჯერ ისე ცუდად ვარ, ისე ძალიან მტკივა რაღაც, სანამ ფანქრის სათლელით ხელებს არ დავიჩეხ, არ გამდის. სისხლს რომ ვხედავ მამშვიდებს. ჩემს თავს ვეუბნები ღირსი ხარ, ღირსი ხარ-მეთქი! ყველაფრის ღირსი ხარო - დედაჩემმაც ეს მითხრა. იმ დღეს მარის მოვუყევი - შენც ასე გექცევა ბიძაშენი-მეთქი? კი, ვიცოდი, რომ ყველგან ასე არ ხდება. ყველას ბიძა ასეთი არაა, მაგრამ მაინც ვკითხე, რადგან ისე მაწუხებდა, როგორც გაფუჭებულმა საჭმელმა იცის, რომელსაც ვერ ინელებ და მერე ხელს ჩაიყოფ პირში, ძალით რომ ამოარწყიო. მარიმ დედამისს უთხრა. დედამისმა დედაჩემს. 

ეს რეები გიბოდიალიაო, დედაჩემმა, მე ვერ მეტყოდიო? რას იგონებო, რას ფანტაზიორობო? მარის დედა ისეთი ქალია, მაშინვე პოლიციაში დარეკა და მეც მიმიყვანეს განყოფილებაში. იქ ვერაფერი ვთქვი, საერთოდ ვერაფერი. დედაჩემმა ესო, მატყუარააო. მარის დედა კი ისე გალანძღა, იმის მერე მარიც აღარ მელაპარაკება. ბიძაჩემმა მცემა. დედაჩემიც იქ იყო და მეტი ეკუთვნის მაგასო. მამაჩემი აქ არაა, უცხოეთშია და ამ ამბავს უმალავენ. ბებიაჩემმა ამ სახლიდან წადითო და მე და დედაჩემი ქუჩაში გაგვყარა. ჩემი პატარა ძმა მთელი გზა ტიროდა, სანამ მეორე ბებიის სახლამდე მივედით და დედაჩემი კიდე სულ მე მეჩხუბებოდა. აი, რა გვიქნა შენმა გრძელმა ენამო. ხმა ჩაიკმინდე, სოფელში არავინ გაიგოს ეგ ამბავიო, მაგრამ ეტყობა, მაინც გაიგეს, რადგან სკოლაში ყველა მე მიყურებს. მარტო ერთი ქალი მელაპარაკება თბილად და ყველაფერი მომიყევიო, მითხრა. იმ ქალს კი მოვუყევი. მერე პოლიციაშიც ვილაპარაკე, მაგრამ იცი, რა მემართება, ბატონო მოსამართლევ, მგონია, რომ რასაც ვყვები ტყუილია და მე თვითონ არ მჯერა. არ ვიცი, ასეთი რამ თქვენ თუ დაგმართვიათ. როცა ლაპარაკობ, გგონია, რომ შენ კი არა, სხვა ადამიანი ლაპარაკობს. შენი ხმა სხვისი გგონია და გგონია, სხვა ხარ. ეტყობა, შევიშალე. ბიძაჩემი სულ მეუბნებოდა - შეშლილების ჯიში გაქვსო და შენ ვინ დაგიჯერებსო.

იმ დღეს, დარბაზში რომ შემომიყვანეს და თქვენ რომ დაგინახეთ, არ გეწყინოთ, მაგრამ იმ შავ მოსასხამში ვოლდემორი მეგონეთ და გული შიშისგან ლამის გამიჩერდა. მერე, როცა იმ ხის ტრიბუნასთან დავდექი და რაღაც მკითხეთ, ისევ მეშინოდა და მიკროფონში ჩემი ხმა რომ გავიგონე, ისევ ვიფიქრე, რომ მე კი არა, სხვა ლაპარაკობდა. ამ დროს იმ კაცმა, ბიძაჩემს რომ იცავს, თავი გადააქნია გვერდზე და დამცინავად შემომხედა - ზუსტად ისე, ბიძაჩემი რომ მიყურებდა, როცა სუფრასთან ვისხედით ყველანი, ვსადილობდით და ვვახშმობდით და დედაჩემი მეჩხუბებოდა, ჩახეთქე ეგ საჭმელი, რას გავხარ, როგორ გახდიო. უცებ ის კაცი ბიძაჩემი მეგონა და ფეხები ბამბებივით გამიხდა. ამ დროს რომ მითხარით, ყველაფერი მომიყევი ბიძაშენზეო და იმ კაცმა რომ ჩაილაპარაკა, ჩამოარაკრაკებს ახლა დარიგებულ ტყუილებსო, აღარც თქვენი ხმა მესმოდა, აღარც მისი, მარტო ჩემი გულის ბაგაბუგს ვგრძნობდი და მინდოდა, გავქცეულიყავი, მაგრამ თითქოს თოკით შემიკრეს ფეხები.

აღარაფერს მოვყვები, ბატონო მოსამართლევ. მაინც ვერ დავამტკიცებ, რომ მართალი ვარ.

თქვენ, დიდები, სულ დიდების და თან კაცების მხარეს ხართ. ალბათ რთულია ჩემნაირი პატარა გოგოს დაჯერება. მით უმეტეს, თუ ჩემნაირი უთქმელი და მშიშარაა.

ბიძაშენზე მომიყევიო და აი, რა, ბატონო მოსამართლევ: 

ბიძაჩემი ჩეხს შეშას ზამთრისთვის.
ბიძაჩემს მოჰყავს ექიმი, თუ ავად ვართ მე და ჩემი ძმა.
ბიძაჩემი გარეკავს ხოლმე საქონელს საძოვარზე.
ბიძაჩემი ეხმარება ბებიაჩემს ძროხის ჩამოწველაში.
ბიძაჩემი რომ არ იყოს, ყველს ვინ წაიღებდა ქალაქში გასაყიდად?
ბიძაჩემი რომ არ იყოს, შიმშილით დავწყდებოდით.
აბა, მამაჩემს ერთი წელია, ერთი თეთრიც კი არ გამოუგზავნია უცხოეთიდან, როგორც დედა ამბობს - ალბათ, გადაჰყვა ლოთობას.

ბიძაჩემს ასეთი რამ რომ დააბრალო, აბა, ეს რა ქალობაა?
ენა ჩაიკმინდეო და აჰა, ენა ჩავიკმინდე - ბატონო მოსამართლევ!

ავტორი: მაია ცირამუა